2.2 Reisdocumenten

Context

Er zijn op het moment drie gecentraliseerde systemen ontworpen door de EU in relatie tot grenzen: de Schengen Informatie Systeem (SIS), EURODAC en het Visa Informatie Systeem (VIS). De Europese Commissie stelt voor een vierde systeem te ontwikkelen, het Entry-Exit System (EES). Andere, al bestaande instrumenten voor grensbeheer zijn Interpol’s Stolen and Lost Travel Documents (SLTD) database en de Advance Passenger Information (API) die informatie over passagiers verzamelt over binnenkomende vluchten naar de EU.

Voor rechtshandhaving, strafrechtelijk onderzoek en justitiële samenwerkingsdoeleinden zijn er twee gedecentraliseerde EU-instrumenten ontwikkeld voor informatie-uitwisseling:

  1. Het verdrag van Prüm: hierdoor kunnen DNA, vingerafdrukken en gegevens uit kentekenregistraties van auto’s gedeeld worden en;
  2. Het European Criminal Records Information System (ECRIS): hiermee kan de informatie binnen het nationale strafregister uitgewisseld worden via een beveiligd netwerk.

Europol ondersteunt de uitwisseling van informatie tussen nationale politiediensten en de EU recherche-informatie groep. Hier zijn 2 informatiesystemen voor ontwikkeld:

  1. Het Europol Informatie Systeem (EIS): dit systeem biedt een gecentraliseerd, strafrechtelijke informatie-database voor lidstaten om gegevens over ernstige criminaliteit en terrorisme op te kunnen slaan en;
  2. De Europol Secure Information Exchange Network Application (SIENA): hiermee hebben lidstaten de mogelijkheid om informatie uit te wisselen in een snelle, veilige en gebruiksvriendelijke manier met elkaar, met Europol, of met derden die een samenwerkingsovereenkomst hebben met Europol.

 

Link(s): Voorstel om de Schengenvisumprocedure te digitaliseren (2022); Voorstel om de Schengengrenscode te updaten (2021); Verordening Schengengrenscode (2017); Smart Borders Package (2013)

Context

Op 27 april 2022 heeft de Europese Commissie een voorstel voor een verordening gepubliceerd omtrent de digitalisering van de Schengenvisumprocedure. Dit voorstel zal de visumsticker vervangen en reizigers de mogelijkheid geven hun visumaanvraag online in te dienen via een Europees online-visumplatform. Afhankelijk van het resultaat van de onderhandelingen tussen de medewetgevers zou de ontwikkeling van het platform in 2024 van start gaan en zou het platform tegen 2026 operationeel worden. Gezien de overgangsperiode van vijf jaar zouden alle lidstaten het platform tegen 2031 in gebruik nemen. 

Het voorstel sluit aan bij het voorstel om de Schengengrenscode te updaten (2021), de verordening voor het EES (2017) en het pakket met maatregelen genaamd het ‘Smart Borders Package’ (2013).

Stand van zaken

De Raad van de EU heeft op 29 maart 2023 haar algemene oriëntatie aangenomen. Binnen het Europees Parlement heeft de verantwoordelijke commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE) haar rapport afgerond. Daarmee is het Parlement nu klaar om het standpunt officieel te bepalen, waarna de interinstitutionele onderhandelingen met de Raad en de Europese Commissie kunnen beginnen.

In reactie op de COVID-19 pandemie, publiceerde de Europese Commissie in 2021 het EU Digital COVID Certificate ingevoerd, een Europees bewijs dat een persoon tegen COVID-19 is gevaccineerd, een negatief testresultaat heeft gekregen, of van COVID-19 is hersteld.

Het certificaat bestond uit drie hoofdelementen: (i) toegankelijke en veilige certificaten, (ii) non-discriminatie en (iii) zowel veiligheid en privacy.

DTC zijn ‘next-gen’ (toegangs-)gegevens die zijn opgeslagen in mobiele apparaten of in de cloud, toegankelijk zijn via biometrische authenticatie, en reizigers de mogelijkheid hebben om zonder documenten tussen de deelnemende landen te reizen. Dit is een project dat geleid is door de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie, het VN-orgaan ICAO. De 193 ICAO-leden (landen) onderhandelen reeds enkele jaren over deze innovatieve technologie. Gezien de huidige druk op de luchtvaartsector is onduidelijk op welke termijn dit dossier weer ter bespreking gebracht zal worden.